راهنمای کامل اخذ استاندارد ملی ایران
نشان استاندارد به عنوان یک گواهی معتبر، نشان دهنده ی کیفیت کالا یا خدمات ارائه شده است. در واقع استاندارد حاصل مجموعه ای از مطالعات و تحقیقات تخصصی است که به منظور ایجاد تعادل میان ارزش پرداختی مشتری و کیفیت محصول تدوین می شود. نکته مهم این است که معیارهای دریافت استاندارد همیشگی و ثابت نیستند؛ بلکه با توجه به شرایط و نیازهای روز تغییر می کنند و هر دوره، شاخص های خاص خود را دارند.
تمام کالاها و خدماتی که در چهارچوب اصول استاندارد عرضه می شوند، از سطح کیفی قابل قبولی برخوردارند. امروزه تقریباً تمام کشورهای دنیا دارای سازمان استاندارد ملی هستند که مسئولیت نظارت بر کیفیت محصولات را بر عهده دارند. کشور ما ایران نیز از این قاعده مستثنی نبوده و سازمان ملی استاندارد به طور جدی بر کیفیت و سلامت محصولات نظارت می کند.
استاندارد اجباری یا استاندارد تشویقی
در ایران، بسیاری از محصولات صنعتی و تولیدی مشمول دریافت استاندارد اجباری هستند. به طور مثال، مواد غذایی و بهداشتی از جمله محصولاتی هستند که تولید آن ها بدون اخذ نشان استاندارد ملی امکان پذیر نیست. تولیدکننده باید پیش از ورود به چرخه تولید، نشان استاندارد را دریافت کرده و محصول خود را مطابق ضوابط و قوانین تعیین شده تولید کند.
از سوی دیگر، برخی کالاها الزام قانونی برای دریافت استاندارد ندارند. اما اگر تولیدکننده مایل باشد و اصول و الزامات سازمان استاندارد را رعایت کند، می تواند از استاندارد تشویقی بهره مند شده و نشان استاندارد را بر روی محصولات خود درج نماید. این موضوع علاوه بر افزایش اعتماد مشتری، جایگاه برند را نیز ارتقا می دهد.
شرایط دریافت نشان استاندارد ملی
برای دریافت نشان استاندارد ملی لازم است پیش از شروع فرآیند، با شرایط و الزامات آن آشنا باشید. این آگاهی به شما کمک می کند تا سریع تر و با هزینه کمتر مراحل قانونی را طی کنید.
نخستین گام برای اخذ نشان استاندارد، داشتن مجوز تولید معتبر است. علاوه بر آن، تولیدکننده باید امکانات، تجهیزات و فضای کافی برای تولید محصول داشته باشد؛ چرا که این موارد از الزامات اصلی سازمان استاندارد محسوب می شوند. در ادامه لازم است با مراجعه به اداره استاندارد استان درخواست رسمی خود را ثبت کنید. پس از تکمیل فرم های مربوطه، مجوزی برای تولید آزمایشی و محدود صادر خواهد شد.
همچنین باید مستندات استاندارد مرتبط با محصول خود را دریافت کرده و تمام الزامات ذکر شده در آن را رعایت کنید.
یکی از شرایط مهم دریافت نشان استاندارد، معرفی مسئول کنترل کیفیت به سازمان استاندارد است. پس از معرفی، صلاحیت فرد توسط سازمان بررسی می شود و در صورت تأیید، دوره های آموزشی مرتبط برگزار شده و مجوز رسمی برای مسئول کنترل کیفی صادر خواهد شد.
نحوه دریافت نشان استاندارد برای محصول
بعد از آماده سازی مدارک موردنیاز، می توانید از طریق سامانه سازمان استاندارد اقدام کنید:
در این سامانه باید مدارک خواسته شده را بارگذاری کرده و پس از دریافت نام کاربری و رمز عبور، فرآیند بررسی و بازدید از واحد تولیدی شما آغاز خواهد شد.
زمان دریافت استاندارد و اهمیت آن
تولید محصول قبل از دریافت پروانه استاندارد می تواند خسارت های جدی به همراه داشته باشد؛ چرا که ممکن است محصول تولیدی با شاخص های تعیین شده هم خوانی نداشته باشد. در این صورت، هزینه و زمانی که صرف کرده اید از بین خواهد رفت.
به همین دلیل توصیه می شود قبل از شروع تولید، تمامی مستندات استاندارد محصول خود را مطالعه کرده و با مراحل و جزئیات آن به طور کامل آشنا شوید. این کار باعث صرفه جویی در زمان، کاهش هزینه ها و جلوگیری از ضررهای احتمالی خواهد شد.
مدارک لازم برای دریافت نشان استاندارد ملی
برای اخذ نشان استاندارد ملی، تولیدکنندگان باید مجموعه ای از مدارک رسمی و قانونی را به سازمان استاندارد ارائه دهند. مهم ترین این مدارک عبارت اند از:
- فرم درخواست رسمی که باید توسط مدیرعامل تکمیل و امضا شود. همچنین شماره تماس و ایمیل به نام مدیرعامل الزامی است.
- مدارک هویتی واحد تولیدی شامل جواز تأسیس، پروانه بهره برداری یا پروانه کسب معتبر.
- اسناد ثبتی شرکت مانند آگهی تأسیس و آخرین تغییرات ثبت شده در روزنامه رسمی.
- مدارک شناسایی مدیرعامل شامل تصویر کارت ملی و شناسنامه.
- پرسشنامه فنی محصول که باید تکمیل و ارائه شود.
- مدارک مربوط به آزمایشگاه واحد تولیدی (در صورت نیاز). در صورتی که وجود آزمایشگاه کنترل کیفی الزامی باشد، باید مدارک فعالیت اصولی آن ارائه شود.
- تأیید صلاحیت مسئول کنترل کیفیت که پس از بررسی سازمان صادر می شود.
- نمودار لی اوت کارخانه و فرآیند تولید برای محصول موردنظر.
- رسید پرداخت هزینه های سامانه به عنوان بخشی از فرآیند اداری.
مراحل دریافت پروانه استاندارد ملی ایران
برای دریافت نشان استاندارد ملی، واحد تولیدی باید مراحل زیر را طی کند:
- داشتن مجوز رسمی تولید و فراهم سازی امکانات و فضای کافی برای تولید.
- ثبت درخواست در اداره استاندارد استان و تکمیل فرم های مربوطه برای دریافت مجوز تولید آزمایشی و محدود.
- دریافت و اجرای الزامات استاندارد ملی مرتبط با محصول.
- معرفی مسئول کنترل کیفی به سازمان استاندارد. در صورت تأیید صلاحیت، این فرد موظف به گذراندن دوره های آموزشی خواهد بود.
- ارائه گواهی ثبت برند تجاری به سازمان استاندارد.
- راه اندازی یا عقد قرارداد با یک آزمایشگاه کنترل کیفیت معتبر و ارائه مستندات آن.
- تدوین و ارائه نظام نامه کنترل کیفیت که شامل دستورالعمل های لازم برای حفظ کیفیت محصول است.
پس از انجام این مراحل و تأیید نمونه محصول توسط سازمان استاندارد، پروانه کاربرد علامت استاندارد صادر می شود. این پروانه معمولاً یک ساله است و بعد از پایان اعتبار باید تمدید شود.
هزینه دریافت استاندارد
دریافت پروانه استاندارد با هزینه های متعددی همراه است که شامل موارد زیر می شود:
- هزینه تجهیز آزمایشگاه کنترل کیفیت متناسب با نوع محصول.
- هزینه تجهیزات اندازه گیری و کالیبراسیون جهت کنترل عوامل مؤثر بر کیفیت.
- هزینه آموزش مسئول کنترل کیفیت که باید توسط متقاضی پرداخت شود.
- هزینه نمونه برداری از محصولات توسط شرکت های بازرسی مورد تأیید سازمان استاندارد.
- هزینه انجام آزمایش های تخصصی بر روی نمونه ها در آزمایشگاه های تأیید شده.
میزان این هزینه ها بسته به نوع محصول و آزمون های موردنیاز متغیر است.
مدت اعتبار پروانه استاندارد
اعتبار نشان استاندارد ملی ایران یک ساله است. تولیدکنندگان موظف اند پیش از پایان این دوره، برای تمدید پروانه اقدام کنند؛ در غیر این صورت، پیگرد قانونی در انتظار آن ها خواهد بود.
همچنین سازمان استاندارد در طول مدت اعتبار، بازدیدهای سرزده از واحد تولیدی یا بازار فروش انجام می دهد. اگر در این بازدیدها کاهش کیفیت یا مغایرت با نمونه اولیه مشاهده شود، پروانه استاندارد لغو خواهد شد.
