پاره سهم چیست؟ کاربرد پاره سهم در شرکت ها
پاره سهم یکی از مفاهیم مهم در دنیای سهام است که به ویژه در هنگام تجزیه سهام و تغییرات در سرمایه شرکتها مطرح می شود. این مفهوم در بسیاری از شرکتها و قوانین با ابهاماتی همراه است که نیازمند بررسی دقیق و تخصصی است. با توجه به اهمیت بالای پاره سهم و تجزیه سهام در شرکت ها ما در این مقاله از موسسه ثبت فرهنگ اطلاعات کاملی در این خصوص به شما ارائه می دهیم.
پاره سهام چیست؟
پاره سهم، در واقع به سهامی گفته میشود که به قطعات کوچکتر از یک سهم کامل تقسیم شده باشد. این اتفاق معمولاً در شرایطی رخ میدهد که تقسیم ارث انجام شود، یا در اثر ادغام شرکتها یا تغییر در سرمایه، سهامداران به جای دریافت تعداد سهام، کسری از یک سهم را به ارث ببرند یا دریافت کنند.
در مواد بیان شده در قانون تجارت بر تساوی مبلغ اسمی سهام و قطعات آن تاکید دارد، اما در عمل، وجود پاره سهم میتواند مشکلاتی را در رابطه با حقوق سهامداران ایجاد کند. به بیان سادهتر، پاره سهم یک “تکه” از یک سهم کامل است.
تجزیه سهام چیست؟
تجزیه سهام، به زبان ساده، یعنی تقسیم کردن یک سهم به چند سهم با ارزش اسمی کمتر. برای مثال فکر کنید یک پیتزا را به جای 8 تکه، به 16 تکه تقسیم کنید. در واقع، کل پیتزا همان است، اما تعداد تکهها بیشتر شده و اندازه هر تکه کوچکتر شده است.
امروزه تجزیه سهام معمولاً زمانی اتفاق میافتد که قیمت سهام یک شرکت به شدت افزایش یافته و برای سرمایهگذاران خرد، خرید آن دشوار میشود. شرکت برای اینکه سهام خود را برای طیف گستردهتری از سرمایهگذاران جذاب کند، اقدام به تجزیه سهام میکند.
به عنوان مثال، اگر یک سهم با ارزش اسمی 1000 تومان به دو سهم با ارزش اسمی 500 تومان تبدیل شود، به این عمل تجزیه سهام میگویند. دارنده قبلی یک سهم 1000 تومانی، حالا صاحب دو سهم 500 تومانی خواهد بود.
نکات مهم:
- تجزیه سهام، ارزش کل دارایی سهامداران را تغییر نمیدهد.
- در برخی اساسنامههای شرکتها، قوانین خاصی برای تجزیه سهام و پاره سهم (بخشی از سهم) وجود دارد.
- هدف اصلی از تجزیه سهام، افزایش نقدشوندگی سهام و جذابیت آن برای سرمایهگذاران خرد است.
مشکلات ناشی از پاره سهام در شرکت ها
کاملا واضح است، که ایجاد پاره سهم در شرکتها میتواند مشکلات متعددی ایجاد کند. مشکلاتی که ممکن است به دلیل این موضوع ایجاد شود، عبارتند از:
محدودیت در مشارکت و حق رای: همانطور که اشاره شد، دارندگان پاره سهم معمولاً حق رای کامل ندارند و این موضوع میتواند باعث نادیده گرفته شدن نظرات آنها در تصمیمگیریهای مهم شرکت شود.
پیچیدگی در محاسبات و تقسیم سود: تقسیم سود و سایر مزایا بین دارندگان پاره سهم میتواند پیچیده و زمانبر باشد، به خصوص اگر تعداد دارندگان پاره سهم زیاد باشد.
مشکلات ناشی از فوت سهامدار اصلی: تقسیم سهام بین وراث پس از فوت سهامدار اصلی، میتواند به ایجاد تعداد زیادی پاره سهم منجر شود و مشکلات مدیریتی را افزایش دهد.
عدم امکان معامله: در بسیاری از موارد، معامله پاره سهم به دلیل قوانین و مقررات شرکت یا بازار سرمایه امکانپذیر نیست، و این موضوع میتواند باعث قفل شدن سرمایه سهامداران شود.
هزینههای اداری و قانونی: مدیریت پاره سهمها میتواند هزینههای اداری و قانونی شرکت را افزایش دهد.
پاره سهم در زمان افزایش یا کاهش سرمایه
بهتر است بدانید ایجاد پاره سهم در فرآیندهای کاهش و افزایش سرمایه شرکت نیز میتواند اتفاق بیفتد. ما در ادامه این دو مورد را بررسی می کنیم.
کاهش سرمایه:
در فرآیند کاهش سرمایه، شرکت ممکن است تعداد سهام خود را کاهش دهد. این کاهش میتواند به دو صورت انجام شود:
- کاهش اجباری: در این حالت، شرکت به صورت اجباری بخشی از سهام سهامداران را خریداری و ابطال میکند. اگر تعداد سهامی که از هر سهامدار خریداری میشود، عدد صحیحی نباشد، پاره سهم ایجاد میشود.
- کاهش اختیاری: در این حالت، شرکت از سهامداران میخواهد که بخشی از سهام خود را به شرکت بفروشند. اگر سهامداری تمایل داشته باشد بخشی از سهام خود را بفروشد و تعداد سهامی که میفروشد، عدد صحیحی نباشد، پاره سهم ایجاد میشود.
افزایش سرمایه:
در فرآیند افزایش سرمایه، شرکت سهام جدید منتشر میکند و سهامداران فعلی اولویت برای خرید این سهام را دارند. اگر سهامداری نتواند یا نخواهد از تمام حق تقدم خود استفاده کند، و یا به دلیل محدودیتهای قانونی، نتواند تعداد دقیق سهام جدیدی که حق دارد بخرد را تهیه کند، ممکن است پاره سهم ایجاد شود.
راهکارهای مقابله با پاره سهم در زمان افزایش/کاهش سرمایه:
شرکتها معمولاً برای جلوگیری از ایجاد پاره سهم در فرآیندهای افزایش و کاهش سرمایه، راهکارهایی را در نظر میگیرند، از جمله:
- گرد کردن (Rounding): به عنوان مثال، شرکت میتواند اعلام کند که اگر حاصل تقسیم سهام به عدد اعشاری رسید، به نزدیکترین عدد صحیح گرد شود.
- فروش حق تقدمهای استفاده نشده: شرکت میتواند حق تقدمهای استفاده نشده را به فروش برساند و مبلغ حاصل از فروش را بین سهامدارانی که از حق تقدم خود استفاده نکردهاند، تقسیم کند.
- خرید سهامهای کسری: شرکت میتواند سهامهای کسری را از سهامداران خریداری کند.
انتخاب بهترین راهکار به شرایط و قوانین شرکت بستگی دارد.