کاهش سرمایه شرکت

کاهش سرمایه شرکت یکی از موضوعاتی است که بعد از ثبت شرکت تجاری و یا در هر زمان دیگری ممکن است قصد انجام آن را داشته باشید. اگر می‌خواهید در مورد چگونگی انجام این کاهش سرمایه بدانید بهتر است که تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید زیرا قصد داریم در مورد انواع کاهش سرمایه شرکت و جزئیات مربوط به آن با شما صحبت کنیم.

کاهش سرمایه شرکت در دسته ثبت تغییرات شرکت قرار می‌گیرد که همان طور که می‌دانید هر نوع تغییر در شرکت باید به اطلاع اداره ثبت شرکت‌ها برسد پس موضوع کاهش سرمایه نیز از این قضیه مستثنی نیست.

تغییرات شرکت گاهی با توجه به شرایط اقتصادی کل جامعه و کشور انجام می‌شود به همین دلیل گاهی افزایش سرمایه شرکت و گاهی هم با کاهش سرمایه شرکت روبرو خواهیم بود. اما موضوع کاهش سرمایه شرکت یکی از موضوعات مهمی است که افراد کمی با آن آشنایی دارند اگر شما هم می‌خواهید در مورد موضوع کاهش سرمایه شرکت و مراحل انجام آن بیشتر بدانید در ادامه این مطلب با ما همراه باشید.

انواع کاهش سرمایه شرکت

مطابق با قانون، کاهش سرمایه شرکت به دو صورت اجباری و اختیاری اتفاق می‌افتد که هر کدام از آن‌ها نیاز به داشتن یکسری شرایط و الزاماتی دارد که در ادامه هر کدام از این روش‌های کاهش سرمایه را با هم بررسی می‌کنیم.

کاهش سرمایه اختیاری شرکت

در این روش همانطور که از اسم آن مشخص است کاهش سرمایه بدون اجبار و به صورت اختیاری انجام می‌شود. سهامداران و شرکای شرکت زمانی که به این نتیجه برسند که سرمایه شرکت بیشتر از حد نیاز و بیشتر از اندازه‌ای است که با آن کار می‌کنند تصمیم می‌گیرند که سرمایه شرکت را کاهش بدهند.

به این موضوع توجه کنید که هر سهامدار و یا شریک در شرکت فقط به میزان سهام و یا سرمایه‌ای که در شرکت دارد می‌تواند در کاهش سرمایه نقش داشته باشد. مطابق با ماده ۱۸۹، قانون کاهش اختیاری سرمایه شرکت وجود دارد.

برای این کار باید در ابتدا یک مجمع عمومی فوق‌العاده تشکیل شود و در مورد این کاهش سرمایه تصمیم‌گیری انجام شود. این فرایند فقط با تایید اعضای هیئت مدیره انجام می‌شود. برای کاهش سرمایه اختیاری باید یکسری ملزومات رعایت شود مثلاً باید تمامی سهام سهامداران با نسبت مساوی کاهش پیدا کند.

همچنین سرمایه شرکت نباید از میزان قانونی تعیین شده برای سرمایه شرکت کمتر شود اگر این اتفاق یعنی کاهش بیش از حد سرمایه شرکت اتفاق بیفتد هر فرد ذینفع می‌تواند برای درخواست انحلال شرکت اقدام کند.

بعد از اینکه مجمع عمومی برای موضوع کاهش سرمایه شرکت تشکیل شد فقط ۴۵ روز فرصت دارید تا صورتجلسه را ارائه کنید. مثل هر نوع تغییرات دیگری در شرکت بعد از انجام کاهش سرمایه شرکت باید این موضوع با استفاده از روزنامه‌های کثیرالانتشار آگهی شود. اگر شرکت طلبکار یا طلبکارانی دارد این طلبکاران می‌توانند در مورد کاهش سرمایه شرکت اعتراض بکنند. برای کاهش سرمایه شرکت باید دادگاه حکم آن را تایید کنید.

مراحل کاهش سرمایه اختیاری شرکت

بعد از اینکه تصمیم به کاهش سرمایه شرکت گرفتید باید مراحل را به ترتیب انجام دهید،در ادامه این مراحل را برای شما لیست کردیم.

• در اولین مرحله باید هیئت مدیره درخواستی مبنی بر کاهش سرمایه را اعلام کند.
• در مرحله دوم باید برای موضوع کاهش سرمایه اختیاری شرکت مجمع عمومی فوق العاده تشکیل شود.
• در گام سوم نیز باید بازرسان شرکت گزارش‌های خودشان را قرائت کنند.
• در این مرحله نیز مجمع عمومی فوق العاده باید کاهش سرمایه شرکت را تایید و تصویب کند.
• تغییرات شرکت در حوزه کاهش سرمایه اختیاری شرکت باید به اداره ثبت شرکت‌ها ارسال شود و این تغییرات در این اداره به ثبت برسد.
• آگهی‌های مربوط به این تغییرات یعنی کاهش سرمایه شرکت باید در آگهی روزنامه رسمی و همچنین در روزنامه کثیرالانتشار به چاپ برسد.

کاهش سرمایه اجباری شرکت

همانطور که در بالا توضیح در مورد آن صحبت کردیم کاهش سرمایه شرکت به دو صورت اختیاری و اجباری انجام می‌شود. کاهش سرمایه اختیاری شرکت را در بالا با هم بررسی کردیم و در این بخش به بررسی کاهش سرمایه اجباری شرکت می‌پردازیم.

نوع دیگری از کاهش سرمایه، کاهش سرمایه به صورت اجباری و الزامی است. کاهش سرمایه در زمانی انجام می‌شود که حداقل نصف سرمایه شرکت در اثر ضرر و زیان از بین رفته باشد. در این شرایط هیئت مدیره شرکت باید برای انحلال شرکت یا کاهش سرمایه شرکت مجمع عمومی فوق العاده را تشکیل بدهد. در این مجمع در مورد انحلال شرکت و کاهش سرمایه توافق انجام می‌گیرد.

اگر هیئت مدیره شرکت، این مجمع فوق العاده را تشکیل ندهد و یا توافق در آن صورت نگیرد هر فرد ذینفع می‌تواند برای انحلال شرکت از دادگاه درخواست داشته باشد. در اینجا منظور از ذینفع می‌تواند مشتری، سهامدار یا مدیران شرکت باشد. البته به این موضوع توجه کنید که برای این درخواست باید مدرک ارائه کنید که در آن ثابت کنید حداقل نیمی از سرمایه شرکت از بین رفته است.

کاهش سرمایه به روش اجباری خود به دو روش دیگر تقسیم می‌شود. در مورد اول اگر سرمایه‌ای که در اساسنامه شرکت ذکر شده در تاریخ مشخص پرداخت نشود هیئت مدیره شرکت می‌تواند در راستای کاهش سرمایه اجباری شرکت اقدام کند. در این کاهش سرمایه هیئت مدیره می‌تواند به دادگاه مراجعه کرده و تنظیم صورتجلسه مبنی بر کاهش سرمایه شرکت را ارائه کند و بعد در ادامه نیز باید سرمایه جدید شرکت در اساسنامه شرکت به ثبت برسد.

در روش دوم، کاهش اجباری سرمایه شرکت نیز زمانی صورت می‌گیرد که شرکت در زمان فعالیت خود زیان ده شده باشد تا حدی که حداقل نصف سرمایه شرکت از بین رفته باشد. در این موقعیت با توجه به ماده ۱۴۱ لایحه اصلاحی باید برای کاهش اجباری سرمایه شرکت اقدام کرد. در واقع در این شرایط کاهش سرمایه شرکت از انحلال شرکت جلوگیری می‌کند. حال شما باید با توجه به شرایط شرکت‌تان یکی از این دو راه را انتخاب کنید.

مراحل کاهش سرمایه اجباری شرکت

حالا که با شرایط کاهش سرمایه‌گذاری شرکت آشنا شدید باید بدانید که این مراحل باید به چه صورت انجام شود. برای کاهش اجباری سرمایه شرکت ارزش اسمی سهام کم می‌شود برای کاهش ارزش اسمی سهام آگهی کاهش ارزش سهام در روزنامه رسمی کشور منتشر می‌شود. در بعضی موارد نیز ممکن است به جای کاهش ارزش اسمی سهام تعداد سهام کاهش پیدا کند.

در این شرایط باید یک نسخه از صورتجلسه قدیمی و همچنین یک نسخه از صورتجلسه جدید به دادگاه ارائه شود. در ادامه نیز باید آگهی چاپ شده روزنامه را نیز ارائه کنید. در مرحله بعدی دادگاه، مدارک و شرایط شرکت را به دقت بررسی می‌کند و فرآیند کاهش سرمایه شرکت انجام می‌شود.

معمولاً زمانی که شرکت‌ها به این مرحله می‌رسند مجبور به انحلال و یا ورشکستگی هستند و از این کاهش سرمایه اجباری استفاده می‌کنند. به این موضوع مهم توجه کنید که این راهکارها و راه حل‌ها موضوعی است که افراد عادی از آن اطلاعی ندارند به همین دلیل است که پیشنهاد می‌شود همیشه از مشاوره و خدمات مجموعه‌های ثبتی مانند موسسه ثبت فرهنگ در این زمینه استفاده کنید.

هدف از کاهش اجباری سرمایه شرکت

یکی از سوالات مهمی که از مجموعه ما بسیار پرسیده می‌شود این است که اصولاً کاهش اجباری سرمایه شرکت با چه هدفی توسط قانون انجام می‌شود؟ در پاسخ باید گفت که دلیل این کار مطلع شدن دیگر افراد مثل سهامداران و طلبکاران و به صورت کلی افرادی که با شرکت همکاری دارند است.

یعنی طلبکاران و سهامداران و اعضای شرکت باید در مورد میزان سرمایه شرکت و وضعیت آن به صورت کامل و دقیق اطلاع داشته باشند. البته به این موضوع توجه کنید که کاهش سرمایه شرکت به معنی نابودی شرکت و یا اتمام فعالیت شرکت نیست. ممکن است بعد از گذشت زمانی شرکت بتواند دوباره افزایش سرمایه انجام بدهد.

تفاوت کاهش سرمایه اجباری و اختیاری

همانطور که در بالا به آن اشاره کردیم کاهش سرمایه شرکت می‌تواند به صورت اجباری و اختیاری انجام شود. این دو حالت تفاوت‌هایی با هم دارند که این تفاوت‌ها به شرح زیر است:

در کاهش اجباری سرمایه هم می‌توان از طریق کاهش ارزش اسمی سهام و هم کاهش تعداد سهام، کاهش سرمایه را انجام داد. اما کاهش اختیاری سرمایه فقط با استفاده از کاهش مبلغ اسمی سهام انجام می‌شود.

در کاهش سرمایه اجباری شرکت ضررهای وارد شده به شرکت حتماً موجب تغییر منفی سرمایه اسمی شرکت می‌شوند اما در صورتی که در کاهش اختیاری سرمایه به دلیل بی نیازی به سرمایه شرکت سهامداران تلاش می‌کنند تا بخشی از سرمایه آن را تقسیم و از شرکت خارج کنند.

در کاهش اختیاری سرمایه شرکت هیئت مدیره وظیفه دارند که آگهی تغییر سرمایه شرکت را در روزنامه کثیرالانتشار منتشر و چاپ کند و آن را به اطلاع سهامداران برساند که از سهامداران سرمایه خود را از شرکت خارج کنند اما در کاهش سرمایه اجباری این اطلاعیه انتشار پیدا نمی‌کند. در این شرایط سرمایه و پولی وجود ندارد که به صاحبان سهام شرکت پرداخت شود.